Petrol diesel price देशभरात पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमती वाढल्या आहेत, विशेषत: महाराष्ट्रासारख्या राज्यात त्या अतिशय उंच आहेत. राज्यातील पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमती हे डायनॅमिक इंधन किंमत प्रणालीवर आधारित असतात. त्यामुळे किमतींमध्ये नियमितपणे बदल केला जातो. सध्या मुंबईसारख्या शहरांमध्ये पेट्रोलची किंमत 104 रुपयांच्या घरात आली आहे तर डिझेलही 92 रुपये प्रति लिटरच्या आसपास आहे.
वाढत्या किमतींमागील कारणे
पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमती वाढण्यामागील मुख्य कारणे म्हणजे आंतरराष्ट्रीय बाजारातील कच्च्या तेलाच्या किमती, भारतीय रुपयाचा विनिमय दर, इंधनावरील कर आणि अनेक इतर घटक होत. जेव्हा आंतरराष्ट्रीय बाजारातील कच्च्या तेलाच्या किमती वाढतात तेव्हा त्याचा परिणाम देशातील इंधनाच्या किमतींवर होतो. अलीकडच्या काळात रशिया आणि युक्रेन यांच्यातील संघर्षामुळे कच्च्या तेलाच्या किमती वाढल्या आहेत, त्यामुळे इंधनाच्या किमतींवरही त्याचा परिणाम झाला आहे.
उच्च इंधनदरांचे आर्थिक परिणाम
उच्च इंधनदरांचा परिणाम सर्वसामान्य नागरिकांवर होत आहे. घरगुती उपभोग सामुग्री, पसरामध्ये वाढ, वाहतूक आणि भाजीपाला यासारख्या बाबींवर त्याचा प्रत्यक्ष परिणाम होत आहे. लोकांच्या खर्चाच्या प्राधान्यक्रमांवर परिणाम झाला आहे आणि त्यामुळे बचतीवर देखील परिणाम झाला आहे. देशातील महागाईचा वाढता दर आणि घसरणारी रुपयाची किंमत यामुळे समस्यांना भर पडली आहे.
नागरिकांवरील भार
उच्च इंधनदरांमुळे वाहतुकीच्या किमती वाढल्या आहेत. लोकांना कामासाठी किंवा इतर कारणांसाठी दूरवर प्रवास करावा लागतो. त्यामुळे त्यांच्यावर आर्थिक भार वाढला आहे. शिवाय, इंधनदरवाढीमुळे व्यावसायिक वाहतूक उद्योगांवरही त्याचा प्रत्यक्ष परिणाम झाला आहे.
शासनाची भूमिका
शासनाने वारंवार इंधनदरवाढीवर शुल्क आणि करवाढ करून स्वत:च्या उत्पन्नाचा स्रोत वाढवला आहे. परंतु नागरिकांवर त्याचा प्रत्यक्ष परिणाम झाला आहे. केंद्र आणि राज्य सरकारांनी इंधनावरील कर कमी केल्यास किमतींवर मदत होईल. तसेच इंधनाची किंमत समायोजित करण्यासाठी अधिक पारदर्शक पद्धती आणल्या पाहिजेत.
उच्च इंधन किमतींमुळे लोकांवर आर्थिक भार पडला आहे. सरकारने इंधनावरील करात कपात करणे आणि किमती कमी करण्यासाठी प्रयत्न करणे गरजेचे आहे. तसेच पर्यायी उर्जास्त्रोतांकडे वळण्याची देखील आवश्यकता आहे. कारण उच्च इंधनदर हा देशाच्या आर्थिक विकासावर एक मोठा अडथळा ठरू शकतो.
