CIBIL score low आजच्या आर्थिक जगात, सिबिल स्कोअर हा एक अत्यंत महत्त्वाचा घटक बनला आहे. बऱ्याच लोकांना याबद्दल माहिती असली तरी काहींना अजूनही याचे नेमके महत्त्व कळलेले नाही. या लेखाद्वारे आपण सिबिल स्कोअर काय आहे, त्याचे महत्त्व काय आहे आणि तो कसा वाढवता येईल याबद्दल सविस्तर माहिती घेऊ.
सिबिल स्कोअर म्हणजे काय?
सिबिल (CIBIL) ही Trans Union CIBIL कंपनीने तयार केलेली एक यंत्रणा आहे. ही कंपनी भारतातील आघाडीची क्रेडिट माहिती देणारी संस्था असून RBI कडून परवानाप्राप्त आहे. सिबिल स्कोअर हा एका व्यक्तीच्या कर्जविषयक व्यवहारांचा आलेख दर्शवतो. यामध्ये 300 ते 900 दरम्यान एक संख्या असते, जी त्या व्यक्तीची आर्थिक विश्वासार्हता दर्शवते. 700 पेक्षा जास्त स्कोअर असणे सामान्यतः चांगले मानले जाते.
सिबिल स्कोअरचे महत्त्व
- कर्जमंजुरीसाठी पायाभूत निकष: बँका आणि वित्तीय संस्था कर्ज देताना सिबिल स्कोअरला प्राधान्य देतात. उच्च स्कोअर असलेल्या व्यक्तींना कर्ज मिळवणे सोपे जाते.
- कर्जाच्या अटींवर प्रभाव: चांगला सिबिल स्कोअर असल्यास कमी व्याजदरात कर्ज मिळू शकते.
- वेगवान प्रक्रिया: उत्तम सिबिल स्कोअर असलेल्या अर्जदारांची कर्जमंजुरी प्रक्रिया जलद होते.
शून्य सिबिल स्कोअर कोणाला असतो?
ज्या व्यक्तींनी आजपर्यंत कोणतेही कर्ज घेतलेले नाही किंवा क्रेडिट कार्डचा वापर केलेला नाही, अशा लोकांचा सिबिल स्कोअर शून्य असतो. याचा अर्थ त्यांच्याबद्दल बँकांकडे पुरेशी माहिती नसते, त्यामुळे त्यांना कर्ज मिळवण्यात अडचणी येऊ शकतात.
सिबिल स्कोअर कसा वाढवावा?
- क्रेडिट कार्ड वापर: एखादे क्रेडिट कार्ड घ्या आणि त्याचा नियमित वापर करा. मात्र दरमहा संपूर्ण बिल भरण्याची खबरदारी घ्या.
- छोटे कर्ज घ्या: मोबाईल फोन किंवा इतर वस्तू खरेदीसाठी ईएमआय सुविधा वापरा आणि हप्ते वेळच्यावेळी भरा.
- ओव्हरड्राफ्ट सुविधा: बँकेकडून ओव्हरड्राफ्ट सुविधा घ्या आणि तिचा योग्य वापर करा.
- वेळेवर परतफेड: कोणत्याही कर्जाचे हप्ते किंवा बिले वेळेत भरा. उशीर झाल्यास सिबिल स्कोअरवर नकारात्मक परिणाम होतो.
खराब झालेला सिबिल स्कोअर कसा सुधारावा?
कर्जाची परतफेड न केल्यामुळे सिबिल स्कोअर खराब झाला असेल, तर त्याला सावरण्यास 1 ते 2 वर्षे लागू शकतात. यासाठी पुढील पावले उचलावी लागतील:
हे पण वाचा:
ई-श्रम कार्ड धारकांच्या बँक खात्यात 3000 रुपये जमा होण्यास सुरुवात आत्ताच पहा यादी e-shram card holders
- थकबाकी भरणे: सर्व प्रलंबित कर्जे, क्रेडिट कार्ड बिले इत्यादींची थकबाकी भरून टाका.
- पुनर्भरणा योजना: बँकेशी चर्चा करून एखादी पुनर्भरणा योजना आखा जेणेकरून नियमित हप्ते भरता येतील.
- नवीन कर्ज टाळा: जोपर्यंत जुने कर्ज फेडले जात नाही, तोपर्यंत नवीन कर्ज घेणे टाळा.
- सातत्यपूर्ण देखरेख: तुमच्या सिबिल अहवालावर बारकाईने लक्ष ठेवा आणि त्यात काही चूक असल्यास ती दुरुस्त करून घ्या.
सिबिल स्कोअर हा केवळ एक आकडा नसून तो तुमच्या आर्थिक शिस्तीचे प्रतिबिंब आहे. उत्तम सिबिल स्कोअर ठेवणे म्हणजे भविष्यातील आर्थिक गरजांसाठी स्वतःला सज्ज ठेवणे होय. त्यामुळे प्रत्येकाने आपला सिबिल स्कोअर नियमितपणे तपासावा आणि तो चांगला राखण्यासाठी सजग राहावे. लक्षात ठेवा, चांगला सिबिल स्कोअर हा तुमच्या आर्थिक स्वातंत्र्याचा एक महत्त्वाचा आधारस्तंभ आहे.