Ujjwala Gas Yojana देशातील बहुतांश दारिद्र्य रेषेखालील कुटुंबे स्वयंपाकासाठी अद्यापही चुलीवर अवलंबून आहेत. चुलीपासून निर्माण होणारे धूर आणि वायू प्रदूषण यांमुळे महिलांच्या आरोग्यावर गंभीर परिणाम होतात. या समस्येची जाणीव करून घेत प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांनी उज्ज्वला गॅस योजना सुरू केली. ही योजना महिला सबलीकरणासाठी एक मोठी क्रांती ठरली आहे.
उज्ज्वला योजनेची उद्दिष्टे
उज्ज्वला गॅस योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट गरीब घरांमध्ये स्वच्छ इंधन उपलब्ध करून देणे हे होते. या योजनेद्वारे सरकारने गरीब महिलांना स्वच्छ वातावरणात स्वयंपाक करण्याची संधी उपलब्ध करून दिली. चुलीच्या धुरामुळे होणाऱ्या आजारांपासून महिलांना मुक्त केले. तसेच जंगलतोड आणि वायू प्रदूषणाचे प्रमाण कमी करण्यासही मदत केली.
योजनेची अंमलबजावणी
प्रधानमंत्री उज्ज्वला गॅस योजना 1 मे 2016 रोजी संपूर्ण देशात सुरू करण्यात आली. या योजनेअंतर्गत दारिद्र्य रेषेखालील कुटुंबांना मोफत गॅस कनेक्शन आणि एलपीजी सिलेंडर दिले जाते. गावठाण आणि डोंगराळ भागातील लोकांसाठी 5 किलो वजनाचे लहान सिलेंडर उपलब्ध करून देण्यात आले आहेत.
हे पण वाचा:
अर्थसंकल्पात शेतकऱ्यांची कर्जमाफी जाहीर पहा एका क्लिक वरती आपले नाव Check the loan waiver
महिला सबलीकरणाचे प्रतीक
उज्ज्वला योजनेची एक महत्त्वपूर्ण वैशिष्ट्ये म्हणजे या योजनेअंतर्गत दिले जाणारे गॅस कनेक्शन फक्त कुटुंबातील महिलेच्याच नावावर दिले जातात. याचा उद्देश महिलांना आर्थिकदृष्ट्या सबल बनविणे हा होता. महिलांना घरगुती उत्पन्नाचा स्त्रोत मिळाला आणि त्यांच्यावर अवलंबून असलेल्या नातेवाईकांचाही उपजीविकेचा प्रश्न सुटला.
योजनेची यशस्वीता
उज्ज्वला योजनेला अभूतपूर्व यश मिळाले आहे. 2016 ते 2019 या काळात सुमारे 8 कोटी एलपीजी कनेक्शन्स वितरित करण्यात आले आहेत. या योजनेमुळे देशातील लाखो महिला स्वच्छ वातावरणात स्वयंपाक करू शकत आहेत. त्यांच्या आरोग्यावरील धोके कमी झाले आहेत. जंगलतोडीचे प्रमाण घटले असून वायू प्रदूषणाचेही नियंत्रण झाले आहे.
प्रधानमंत्री उज्ज्वला गॅस योजना ही भारतातील महिलांसाठी एक महत्त्वपूर्ण योजना ठरली आहे. ही योजना महिलांच्या स्वास्थ्याची काळजी घेतेच, परंतु त्यांच्या सबलीकरणालाही चालना देते. गरीब महिलांना स्वावलंबी बनवून त्यांना सामाजिक आणि आर्थिक प्रगतीची संधी प्रदान करते.
