RTO Rule 2024 १ जून २०२४ पासून देशभरात नवीन वाहतूक कायदे अंमलात येणार आहेत. या नव्या कायद्यांमध्ये चालक परवाना मिळवण्याच्या प्रक्रियेत महत्त्वपूर्ण बदल करण्यात आले आहेत. या बदलांचा उद्देश रस्ते सुरक्षा वाढवणे आणि अपघातांचे प्रमाण कमी करणे हा आहे. या नवीन नियमांबद्दल सविस्तर माहिती घेऊया.
खाजगी संस्थांकडे चालक परवाना प्रक्रिया
नव्या कायद्यानुसार, चालक परवाना मिळवण्यासाठी आरटीओ कार्यालयाऐवजी मान्यताप्राप्त खाजगी संस्थांकडे जावे लागेल. या संस्था लेखी परीक्षा आणि प्रत्यक्ष वाहन चालवण्याची चाचणी घेतील. दोन्ही चाचण्यांमध्ये उत्तीर्ण झाल्यानंतर खाजगी संस्था चालक परवाना देईल. यामुळे आरटीओ कार्यालयातील गर्दी कमी होण्यास मदत होईल आणि परवाना मिळवण्याची प्रक्रिया जलद होईल.
प्रशिक्षण केंद्रांसाठी नवे निकष
नव्या कायद्यानुसार, मोटार चालक प्रशिक्षण केंद्रासाठी किमान दोन एकर जागा आणि दुचाकी प्रशिक्षण केंद्रासाठी किमान एक एकर जागा आवश्यक आहे. शिवाय, या केंद्रांमध्ये अत्याधुनिक उपकरणे असणे बंधनकारक आहे. प्रशिक्षकांसाठीही नवे निकष ठरवण्यात आले आहेत. प्रशिक्षकाला किमान हायस्कूल शिक्षण पूर्ण केलेले असावे आणि किमान पाच वर्षांचा वाहन चालवण्याचा अनुभव असावा. त्यांना माहिती तंत्रज्ञान आणि बायोमेट्रिक प्रणालींचे ज्ञान असणेही आवश्यक आहे.
दंडात्मक कारवाईत वाढ
नवीन कायद्यांतर्गत दंडाच्या रकमेतही वाढ करण्यात आली आहे. नियमांचे उल्लंघन केल्यास २५,००० रुपयांपर्यंत दंड आकारला जाऊ शकतो. हा वाढीव दंड चालकांना नियमांचे पालन करण्यास प्रवृत्त करेल, असा विश्वास व्यक्त केला जात आहे.
अपेक्षित परिणाम
या नवीन कायद्यांमुळे रस्ते अपघातांचे प्रमाण कमी होईल आणि अल्पवयीन चालकांची संख्याही घटेल, असा अंदाज वर्तवला जात आहे. प्रशिक्षण केंद्रांवरील कडक निकषांमुळे चालकांचे कौशल्य वाढेल आणि त्यांच्यात जबाबदारीची जाणीव निर्माण होईल.
नवीन वाहतूक कायदे हे एक महत्त्वाकांक्षी पाऊल आहे. मात्र, यशस्वी अंमलबजावणीसाठी सरकार, खाजगी संस्था आणि नागरिकांमध्ये समन्वय असणे गरजेचे आहे. प्रभावी अंमलबजावणी झाल्यास, भारतातील रस्ते अधिक सुरक्षित होतील आणि जबाबदार वाहन चालकांची नवी पिढी तयार होईल. तथापि, या नियमांची अधिकृत माहिती रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्रालयाच्या अधिकृत वेबसाइटवरून तपासून पाहणे महत्त्वाचे आहे, कारण सोशल मीडियावर अफवा आणि चुकीची माहिती पसरू शकते.