Navratri price of gold भारतीय संस्कृतीत सोन्याला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. सण, समारंभ किंवा शुभ प्रसंगी सोन्याची खरेदी करणे हे एक चिरंतन परंपरा म्हणून पाळले जाते. मात्र, यंदाच्या सणासुदीच्या काळात सोन्याच्या किमतीत झालेली अभूतपूर्व वाढ ही सर्वसामान्य नागरिकांसाठी चिंतेचा विषय ठरली आहे. आज आपण या लेखात सोन्याच्या किमतीतील या प्रचंड वाढीची कारणे, त्याचे परिणाम आणि भविष्यातील शक्यता याबद्दल सविस्तर चर्चा करणार आहोत.
सोन्याच्या किमतीत विक्रमी वाढ
शुक्रवारी दिल्लीच्या सराफा बाजारात सोन्याचा दर 78,450 रुपये प्रति 10 ग्रॅमवर पोहोचला, जो आतापर्यंतचा सर्वोच्च दर आहे. ही किंमत गेल्या काही वर्षांतील सोन्याच्या किमतीच्या तुलनेत खूपच जास्त आहे. या वाढीमुळे सर्वसामान्य नागरिकांसाठी सोने खरेदी करणे अत्यंत महाग झाले आहे. विशेषतः सणासुदीच्या काळात, जेव्हा लोक सोने खरेदी करण्याचा विचार करतात, तेव्हा ही वाढ त्यांच्या बजेटवर मोठा ताण आणत आहे.
सोन्याच्या किमतीत वाढीची प्रमुख कारणे
1. सणासुदीची मागणी
नवरात्रोत्सवाच्या सुरुवातीपासूनच सोन्याच्या मागणीत लक्षणीय वाढ झाली आहे. भारतीय परंपरेनुसार, नवरात्रीच्या काळात सोने खरेदी करणे शुभ मानले जाते. त्यामुळे या काळात सोन्याची मागणी नेहमीपेक्षा जास्त असते. यंदा ही मागणी अपेक्षेपेक्षा खूप जास्त आहे, ज्यामुळे सोन्याच्या किमतीत झपाट्याने वाढ होत आहे.
2. आंतरराष्ट्रीय तणाव
इराण-इस्रायल संघर्षासारख्या आंतरराष्ट्रीय घडामोडींमुळे जागतिक बाजारपेठेत अस्थिरता निर्माण झाली आहे. अशा परिस्थितीत, गुंतवणूकदार सुरक्षित गुंतवणुकीकडे वळतात, आणि सोने हे नेहमीच एक सुरक्षित गुंतवणूक म्हणून ओळखले जाते. याचा परिणाम म्हणून, आंतरराष्ट्रीय बाजारातही सोन्याच्या किमती वाढल्या आहेत, ज्याचा थेट प्रभाव भारतीय बाजारपेठेवर पडला आहे.
3. तेलाच्या किमतींची अनिश्चितता
मध्य-पूर्वेतील तणावामुळे तेलाच्या किमती वाढण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे. तेलाच्या किमतींमध्ये वाढ झाल्यास त्याचा थेट परिणाम महागाईवर होतो. अशा परिस्थितीत, गुंतवणूकदार महागाई विरोधी साधन म्हणून सोन्याकडे वळतात, ज्यामुळे सोन्याच्या मागणीत वाढ होते आणि परिणामी त्याच्या किमतीतही वाढ होते.
4. चलनाची अस्थिरता
आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेतील अस्थिरतेमुळे अनेक देशांच्या चलनांच्या मूल्यात चढउतार होत आहेत. अशा परिस्थितीत, गुंतवणूकदार आपली संपत्ती सुरक्षित ठेवण्यासाठी सोन्याकडे वळतात. सोने हे एक वैश्विक चलन म्हणून ओळखले जाते आणि त्याचे मूल्य कोणत्याही एका देशाच्या आर्थिक स्थितीवर अवलंबून नसते.
हे पण वाचा:
11 जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना नुकसान भरपाई जाहीर हेक्टरी मिळणार 19,000 हजार रुपये compensation farmers
सोन्याच्या किमतीतील वाढीचे परिणाम
1. ग्राहकांवरील आर्थिक ताण
सोन्याच्या किमतीतील ही प्रचंड वाढ सर्वसाधारण ग्राहकांसाठी मोठे आव्हान ठरत आहे. विशेषतः लग्न किंवा इतर महत्त्वाच्या सामाजिक प्रसंगांसाठी सोने खरेदी करणाऱ्या कुटुंबांना आपले बजेट पुन्हा आखावे लागत आहे. अनेकांना आपल्या खरेदीचे प्रमाण कमी करावे लागत आहे किंवा खरेदी पुढे ढकलावी लागत आहे.
2. सोन्याच्या दागिन्यांच्या व्यवसायावर परिणाम
सोन्याच्या किमतीतील वाढीमुळे सोन्याच्या दागिन्यांच्या व्यवसायावर विपरीत परिणाम होत आहे. ग्राहकांची खरेदीची क्षमता कमी झाल्याने, अनेक छोटे व्यापारी आणि कारागीर यांच्या उत्पन्नावर परिणाम होत आहे. विशेषतः, हा व्यवसाय सणासुदीच्या काळावर अवलंबून असतो, परंतु यंदा त्यांच्या अपेक्षा फोल ठरण्याची शक्यता आहे.
3. गुंतवणूक धोरणात बदल
सोन्याच्या किमतीत झालेल्या या प्रचंड वाढीमुळे अनेक गुंतवणूकदारांचे गुंतवणूक धोरण बदलत आहे. काही गुंतवणूकदार या वाढीचा फायदा घेण्यासाठी आपली सोन्यातील गुंतवणूक वाढवत आहेत, तर काही जण इतर पर्यायांकडे वळत आहेत. या बदलत्या धोरणांचा एकूण बाजारपेठेवर परिणाम होत आहे.
हे पण वाचा:
ई-श्रम कार्ड धारकांच्या खात्यात 3000 रुपये जमा होण्यास सुरुवात पहा तुमचे यादीत नाव e-shram card
4. बँकांच्या सोने कर्ज योजनांवर परिणाम
सोन्याच्या किमतीतील वाढीमुळे बँकांच्या सोने कर्ज योजनांवरही परिणाम होत आहे. एका बाजूला, सोन्याच्या तारणावर दिल्या जाणाऱ्या कर्जाची रक्कम वाढू शकते, तर दुसऱ्या बाजूला, ग्राहकांना कर्ज परतफेडीसाठी अधिक रक्कम द्यावी लागू शकते.
1. किमतीत आणखी वाढ
तज्ज्ञांच्या मते, लवकरच सोन्याच्या किमतीत घट होण्याची शक्यता कमी आहे. धनत्रयोदशी आणि त्यानंतर येणाऱ्या लग्नसराईच्या हंगामामुळे सोन्याची मागणी आणखी वाढण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे किमती आणखी वाढू शकतात.
2. आंतरराष्ट्रीय परिस्थितीचा प्रभाव
इराण-इस्रायल संघर्षासारख्या आंतरराष्ट्रीय घटनांचा प्रभाव सोन्याच्या किमतीवर पडत राहील. या संघर्षाचे भविष्य आणि त्याचा जागतिक अर्थव्यवस्थेवर होणारा परिणाम यावर सोन्याच्या किमती अवलंबून राहतील.
3. पर्यायी गुंतवणुकीकडे कल
सोन्याच्या किमती सतत वाढत राहिल्यास, काही गुंतवणूकदार इतर सुरक्षित पर्यायांकडे वळू शकतात. उदाहरणार्थ, सरकारी रोखे किंवा कॉर्पोरेट बाँड्स यांसारख्या पर्यायांकडे गुंतवणूकदारांचा कल वाढू शकतो.
4. सरकारी धोरणांचा प्रभाव
सरकार सोन्याच्या आयातीवर कर वाढवणे किंवा सोन्याच्या खरेदी-विक्रीवर नियंत्रण आणणे यासारखी पावले उचलू शकते. अशा धोरणांचा थेट प्रभाव सोन्याच्या किमतीवर पडू शकतो.
सोन्याच्या किमतीतील ही प्रचंड वाढ ही केवळ एक आर्थिक घटना नाही, तर तिचे सामाजिक आणि सांस्कृतिक परिणामही आहेत. भारतीय समाजात सोन्याला असलेले महत्त्व लक्षात घेता, या किमतवाढीचा प्रभाव दीर्घकाळ जाणवू शकतो. सणासुदीच्या काळात सोने खरेदी करणे ही परंपरा असली तरी, सध्याच्या परिस्थितीत ग्राहकांना आपल्या गरजा आणि आर्थिक क्षमता यांचा ताळमेळ घालावा लागेल.
