loan waiver शेतकरी कर्जमाफी योजनेचा उद्देश काय?
शेतकऱ्यांवर विविध कारणांमुळे कर्जाचा बोजा वाढला असतो. पीक अपयश, नैसर्गिक आपत्ती, किमतीतील बदल, पेरणी खर्चातील वाढ अशा अनेक घटकांमुळे शेतकरी कर्जबाजारी होतात. त्यामुळे राज्य सरकारांनी या कर्जमाफी योजनेद्वारे शेतकऱ्यांना आर्थिक निराशेतून बाहेर काढण्याचा प्रयत्न केला आहे. त्याचबरोबर त्यांच्या उत्साहात भर घालण्याचा प्रयत्नही केला आहे.
कर्जमाफीच्या नवीन यादी
कर्जमाफीची योजना राज्यानिहाय राबवली जात आहे. कोणत्याही राज्यातील किती शेतकऱ्यांचे कर्ज माफ करावयाचे हा निर्णय राज्य सरकारने घेतलेला असतो. या योजनेअंतर्गत कोणत्या शेतकऱ्यांचे कर्ज माफ करायचे हे ठरवण्यासाठी विशिष्ट निकष लावलेले असतात.
उदाहरणार्थ, महाराष्ट्रात जागतिक बँकेकडून 20 हजार कोटी रुपये घेऊन ही योजना राबवली जाणार आहे. या योजनेमध्ये शेतकऱ्यांना जमिनीच्या आकारानुसार विभागले जाईल. कर्जांच्या प्रकारानुसारही ग्राहक वर्गीकरण केले जाईल. नंतर विशिष्ट निकषांवर उतरणाऱ्या शेतकऱ्यांना लाभ देण्यात येईल.
तेलंगणा राज्यात कर्जमाफी योजनेसाठी शेतकरी कुटुंबाचा आधार घेतला जाईल. अशाप्रकारे राज्यानिहाय वेगळ्या पद्धती वापरल्या जाणार आहेत. या योजनेसाठी पात्र शेतकऱ्यांची नावे नवीन यादीत समाविष्ट केली जाणार आहेत.
कर्जमाफीचे फायदे
शेतकऱ्यांच्या कर्जांची एकदाची थकबाकी भरून काढल्यामुळे त्यांना मोठा दिलासा मिळेल. त्यांच्यावर असणारा आर्थिक ताण कमी होईल. मात्र यानंतरही त्यांनी नवीन कर्ज घेऊन जुन्या कर्जाचा बोजा वाढवता कामा नये, याची दक्षता घेतली पाहिजे.
शेतकरी कर्जमुक्त झाल्यामुळे त्यांना आपल्या कामावर लक्ष केंद्रित करता येईल. कर्जाची चिंता न बाळगता ते शेती पद्धतीत सुधारणा करू शकतील. त्यांना नवीन तंत्रज्ञानाचा अवलंब करण्यास प्रोत्साहन मिळेल. यामुळे शेतीच्या उत्पादकतेत वाढ होईल आणि शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नातही भर पडेल.
कर्जमाफीमुळे शेतकऱ्यांची आर्थिक परिस्थिती सुधारण्यास मदत होईल. त्यांना जगण्यासाठी मोठा आधार मिळेल. सध्याची कर्जमाफी ही शेतकरी जीवनाला नवा वळण देणारी ठरू शकते.
कर्जमाफीचे तोटे
कर्जमाफीमुळे शासनावर मोठा आर्थिक भार पडतो. या रकमेचा वापर शासन शेतीचा विकास करण्याकरिता करू शकते. शेतकरी घटकही कालांतराने कर्जमाफीवर अवलंबून राहू शकतो. कर्जमाफीची आशा बाळगून शेतकरी निष्काळजीपणे कर्ज घेऊ शकतो.
हे पण वाचा:
ई-श्रम कार्ड धारकांच्या बँक खात्यात 3000 रुपये जमा होण्यास सुरुवात आत्ताच पहा यादी e-shram card holders
त्याचबरोबर शेतीच्या उत्पादकतेवरही परिणाम होऊ शकतो. कर्जमाफीमुळे शेतकरी त्याची कामाची पद्धत सुधारण्यासाठी प्रयत्न करणार नाही. त्याऐवजी कर्जाच्या माफीवर अवलंबून राहील.
शेतकरी कर्जमाफीचा अर्ज कसा करायचा?
शेतकरी कर्जमाफी योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी शेतकऱ्यांनी खालील पद्धतीचा अवलंब करावा लागेल.
- सर्वप्रथम शेतकरी कर्जमाफीसाठी पात्रता निकष तपासावेत. जमिनीचा आकार, कर्जाचा प्रकार, उत्पन्नाचा दर्जा इत्यादी घटक पात्रतेसाठी महत्त्वाचे असतील.
- नंतर शेतकऱ्यांनी योजनेशी संबंधित काग loan waiver
