Land Records big update
जमीन खरेदी करताना किंवा विकताना, खरेदीखत हा सर्वात महत्त्वाचा दस्तऐवज असतो. हे खरेदीखत म्हणजे जमिनीच्या मालकीचा प्रथम पुरावा होय. या लेखात आपण खरेदीखताबद्दल अधिक जाणून घेऊ आणि महाराष्ट्रातील जुने खरेदीखत ऑनलाइन कसे शोधावे याची माहिती घेऊ.
खरेदीखतामध्ये अनेक महत्त्वाच्या गोष्टींचा समावेश असतो:
- व्यवहारातील दोन्ही पक्षांची नावे (विक्रेता आणि खरेदीदार)
- जमिनीचा व्यवहार झालेली तारीख
- जमिनीचे क्षेत्रफळ
- जमिनीच्या मोबदल्यात दिलेली रक्कम
या माहितीमुळे जमिनीच्या मालकीचा इतिहास समजण्यास मदत होते. आता तर १९८५ पासूनची खरेदीखते ऑनलाइन उपलब्ध आहेत, ज्यामुळे घरबसल्या काही मिनिटांतच ही माहिती मिळवता येते.
ऑनलाइन खरेदीखत शोधण्याची प्रक्रिया
महाराष्ट्रातील जमिनीचे खरेदीखत ऑनलाइन शोधण्यासाठी पुढील पायऱ्या अनुसरा:
- महाराष्ट्र सरकारच्या नोंदणी व मुद्रांक विभागाची वेबसाइट उघडा.
- ‘ऑनलाइन सर्व्हिसेस’ या रकान्यावर क्लिक करा.
- ‘इ-सर्च’ हा पर्याय निवडा. (लक्षात ठेवा, ‘इ-स्टेप २’ हा पर्याय सध्या देखभालीखाली असू शकतो)
- नंतर उघडलेल्या पेजवरील सूचना वाचा आणि त्या पेजला बंद करा.
- आता तुम्ही ‘मिळकत शोध’ किंवा ‘दस्त शोध’ करू शकता.
मिळकत शोध कसा करावा?
जर तुम्हाला एखाद्या ठराविक गावातील जमिनीचा रेकॉर्ड पाहायचा असेल, तर ‘मिळकत शोध’ हा पर्याय निवडा. यासाठी:
- ‘उर्वरित महाराष्ट्र’ हा भाग निवडा.
- वर्ष टाका (लक्षात ठेवा, १९८५ पासूनचे रेकॉर्ड उपलब्ध आहेत).
- जिल्हा आणि तालुका निवडा.
- मिळकत क्रमांक टाका. इथे तुम्ही सर्वे नंबर, सीटीएस नंबर, गट नंबर किंवा प्लॉट नंबर टाकू शकता.
- कॅप्चा कोड टाका.
- शेवटी ‘शोधा’ या बटणावर क्लिक करा.
जर तुम्हाला मिळकत क्रमांक माहीत नसेल, तर तुम्ही नावावरून देखील शोधू शकता.
दस्त शोध कसा करावा?
दस्त शोधण्यासाठी:
- ‘दस्त शोध’ हा पर्याय निवडा.
- वर्ष, महिना आणि तारीख टाका.
- जिल्हा आणि तालुका निवडा.
- दस्त क्रमांक टाका.
- कॅप्चा कोड टाका.
- ‘शोधा’ बटणावर क्लिक करा.
जमिनीच्या व्यवहारात पारदर्शकता आणण्यासाठी आणि भ्रष्टाचार रोखण्यासाठी ही ऑनलाइन प्रणाली अत्यंत उपयुक्त ठरली आहे. याद्वारे कोणत्याही जमिनीचा पूर्वेतिहास सहज उपलब्ध होतो, ज्यामुळे भावी खरेदीदारांना निर्णय घेणे सोपे जाते. तसेच, जमीन मालकांनाही त्यांच्या मालमत्तेचा रेकॉर्ड सुरक्षित राहतो.
महाराष्ट्र सरकारने उपलब्ध करून दिलेली ही सेवा नागरिकांसाठी वरदान ठरली आहे. मात्र लक्षात ठेवा, अशा प्रकारच्या ऑनलाइन व्यवहारांमध्ये माहितीची अचूकता तपासणे महत्त्वाचे आहे. कोणत्याही शंका असल्यास, नेहमी तज्ञांचा सल्ला घ्यावा आणि सरकारी कार्यालयांमधून प्रत्यक्ष पडताळणी करावी.