drought declared महाराष्ट्रात यावर्षी सरासरी पाऊस कमी झाल्याने जवळपास ४० तालुक्यांमध्ये दुष्काळाची स्थिती निर्माण झाली आहे. यामुळे शेतकऱ्यांच्या पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले आहे. राज्य सरकारने या परिस्थितीकडे गांभीर्याने पाहिले असून, २४ एप्रिल २०२४ रोजी ४० तालुक्यांमध्ये दुष्काळाची घोषणा केली आहे.
दुष्काळग्रस्त तालुक्यांची यादी
यादी अशी आहे – उल्हासनगर, शिंदखेडा, नंदुरबार, मालेगाव, सिन्नर, येवला, बारामती, दौड, इंदापूर, मुळशी, पुरंदर, शिरूर, बेल्हे, बार्शी, करमाळा, माढा, माळशिरस, सांगोला, अंबड, बदनापूर, भोकरदन, जालना, मंठा, कडेगाव, खानापूर, मिरज, शिराळा, खंडाळा, वाई, हातकणंगले, गडहिंग्लज, औरंगाबाद, सोयगाव, अंबाजोगाई, धारूर, वडवणी, रेणापूर, लोहारा, धाराशिव, वाशी, बुलढाणा आणि लोणार.
शेतकऱ्यांना मदत
या दुष्काळग्रस्त तालुक्यांमधील शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत देण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. प्रत्येक शेतकऱ्याला हेक्टरी २२,५०० रुपये अनुदान देण्यात येणार आहे. हे अनुदान शेतकऱ्यांना थेट त्यांच्या बँक खात्यामध्ये जमा केले जाणार आहे.
दुष्काळाची कारणे आणि परिणाम
यावर्षी कमी पाऊस झाल्याने पिकांना प्रचंड त्रास सहन करावा लागला. परिणामी, शेतकऱ्यांच्या मुख्य उत्पन्नाच्या स्त्रोतावर विपरीत परिणाम झाला. याशिवाय दुष्काळामुळे पाण्याचा तुटवडा भेडसावत असल्याने पिण्याच्या पाण्याचीही समस्या निर्माण झाली आहे.
मूल्यांकन प्रक्रिया
खरीप २०२३ हंगामातील दुष्काळाचे मूल्यांकन ‘महा मदत’ प्रणाली द्वारे करण्यात आले आहे. यानुसार सोलापूर जिल्ह्यातील पाच तालुक्यांसह राज्यातील ४३ तालुक्यांमध्ये दुष्काळाचा ‘ट्रिगर एक’ व ‘ट्रिगर दोन’ लागू करण्यात आला आहे. ‘ट्रिगर दोन’ लागू झालेल्या तालुक्यांतील क्षेत्रीय सर्वेक्षणासाठी महाराष्ट्र राज्य दूरसंवेदन योजना केंद्र, नागपूर यांच्यावतीने तयार केलेल्या ‘महा मदत’ ॲपचा वापर करावा लागणार आहे.
शेवटची विनंती drought declared
दुष्काळासारख्या नैसर्गिक आपत्तीमध्ये शेतकरी बांधवांना मदत करणे ही सर्वांचीच जबाबदारी आहे. त्यांच्या दु:खासोबत सहानुभूती व्यक्त करून, शक्य तितकी मदत करावी. शेवटी, आपण सर्वजण एकाच नैसर्गिक परिसरातील घटक आहोत आणि एकमेकांच्या मदतीशिवाय पुढे जाणे अशक्य आहे.