crop insurance शेतकऱ्यांच्या कष्टाचे फळ म्हणजे आपल्या तळहाती मिळणारे अन्नधान्य, फळे व भाज्या होत. परंतु नैसर्गिक आपत्ती, दुष्काळ, अतिवृष्टी, किडीं-किटकांचा उपद्रव अशा कारणांमुळे अनेकदा शेतकऱ्यांच्या पिकांचे नुकसान होते. अशा वेळी शेतकऱ्यांचे आर्थिक नुकसान भरून काढण्यासाठी पीक विमा योजना उपयुक्त ठरते.
खरीप 2023 – प्रचंड नुकसान
2023 च्या खरीप हंगामात मोठ्या प्रमाणावर शेतकऱ्यांच्या पिकांचे नुकसान झाले होते. अतिवृष्टीमुळे काही भागात तर दुष्काळी परिस्थितीमुळे काही भागात पिकांचे मोठे नुकसान झाले. या नैसर्गिक आपत्तींमुळे राज्यातील अनेक शेतकऱ्यांना मोठा आर्थिक फटका बसला होता.
पीक विम्याची गरज
पीक विमा योजनेची अंमलबजावणी करण्याची सरकारची जबाबदारी असते. पीक विम्याची रक्कम शेतकऱ्यांना कमी खर्चात मिळते. या विमा रकमेमुळे शेतकऱ्यांना आपली उपजीविका सुरळीत राखता येते. म्हणूनच खरीप 2023 मध्ये झालेल्या नुकसानीची भरपाई करण्यासाठी सरकारने पीक विमा वाटप प्रक्रियेला गती देण्याचा निर्णय घेतला आहे.
पीक विमा वाटपाची प्रक्रिया
राज्य सरकारने खरीप हंगामातील 75% पीक विम्याचे वाटप करण्याचा निर्णय घेतला आहे. हे वाटप 34 जिल्ह्यांतील निवडक महसूल मंडळांमध्ये करण्यात येणार आहे. कापणीच्या अंतिम अहवालानुसार जर कोणत्या जिल्ह्यात 50% पेक्षा कमी शेतकऱ्यांचे नुकसान झाले असेल तरच त्या मंडळातील शेतकऱ्यांना पीक विमा वाटप केला जाईल.
पीक विम्याची ऑनलाइन प्रक्रिया शेतकऱ्यांना सोयीस्कर आहे. शेतकऱ्यांना ऑनलाइन अर्ज करावा लागेल. त्यासाठी शेतकऱ्यांनी आपला आधार क्रमांक, बँक खात्याचा तपशील आणि पिकांची माहिती द्यावी लागेल. यामुळे पीक विम्याची रक्कम थेट शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा होईल.
पीक विम्याचा फायदा
पीक विमा योजनेमुळे शेतकऱ्यांच्या पिकांचे झालेले नुकसान भरून काढणे शक्य होते. नैसर्गिक आपत्तींमुळे किंवा इतर कारणांमुळे पिकांचे होणारे नुकसान भरून काढण्यासाठी पीक विम्याची रक्कम उपयुक्त ठरते. पीक विमा मिळाल्याने शेतकऱ्यांच्या आर्थिक तुटीची भरपाई होते आणि पुढील हंगामासाठी पुन्हा शेती करणे शेतकरी समाजाला शक्य होते.
शेतकरी हाच राज्याचा कणा आहे आणि त्यांच्यावरच राज्याची अर्थव्यवस्था अवलंबून आहे. शेतकऱ्यांना साहाय्यभूत होण्यासाठीच पीक विमा योजना राबविण्यात येते. खरीप 2023 मध्ये झालेल्या नुकसानीची भरपाई करण्यासाठी सरकारने पीक विम्याचे मोठ्या प्रमाणात वाटप करण्याचा निर्णय घेतला आहे.