compensation for damages महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी आनंदाची बातमी आहे. राज्यातील १३ जिल्ह्यांमधील ५३ मंडळांमध्ये खरीप हंगामात झालेल्या पावसाच्या खंडामुळे पिकांचे नुकसान झाले आहे. या नुकसानीची भरपाई शेतकऱ्यांना लवकरच मिळणार आहे. प्रधानमंत्री पीक विमा योजनेअंतर्गत या भागातील शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात नुकसान भरपाईची रक्कम जमा केली जाणार आहे.
पावसाचा लांबलेला खंड आणि त्याचे परिणाम
यंदाच्या खरीप हंगामात उशिरा दाखल झालेल्या मान्सूनमुळे राज्यभरात पेरण्या रखडल्या. आतापर्यंत सुमारे ९१ टक्के म्हणजेच १ कोटी ३२ लाख हेक्टर क्षेत्रावर खरिपाच्या पेरण्या पूर्ण झाल्या आहेत. मात्र जुलैच्या तिसऱ्या आठवड्यानंतर बहुतांश भागात पावसाने ओढ दिली. अनेक ठिकाणी हा कोरडा कालावधी दोन आठवड्यांपेक्षा अधिक राहिला, ज्याचा थेट परिणाम सोयाबीन, कापूस, तूर, भात यासारख्या महत्त्वाच्या पिकांवर झाला.
राज्यातील १३ तालुक्यांमधील ५३ मंडळांमध्ये पावसाचा खंड २१ दिवसांपेक्षा जास्त म्हणजेच २२ ते २५ दिवसांचा झाला आहे. कृषी अधिकाऱ्यांच्या मते, या प्रदीर्घ खंडामुळे पिकांच्या वाढीवर आणि उत्पादनावर नक्कीच विपरीत परिणाम होणार आहे.
शेतकऱ्यांना तातडीने मदत
शेतकऱ्यांना या नुकसानीची भरपाई लवकरात लवकर मिळावी, या उद्देशाने कृषी आयुक्तांनी महत्त्वाचे निर्देश दिले आहेत. त्यांच्या आवाहनानुसार, प्रभावित १३ तालुक्यांमधील ५३ मंडळांमध्ये पिकांच्या नुकसानीचे सर्वेक्षण करण्यात येत आहे. या सर्वेक्षणाचा अहवाल विमा कंपन्यांना सादर करून अधिसूचना काढण्यात आली आहे.
विशेष म्हणजे, प्रधानमंत्री पीक विमा योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना तातडीने मदत म्हणून एकूण नुकसान भरपाईच्या २५ टक्के रक्कम आगाऊ दिली जाते. हा निकष लक्षात घेऊन सर्वेक्षणाचे काम सुरू आहे. त्यामुळे लवकरच शेतकऱ्यांच्या खात्यात ही रक्कम जमा होण्याची अपेक्षा आहे.
एका रुपयात पीक विमा
यंदाच्या खरीप हंगामासाठी महाराष्ट्र सरकारने एक महत्त्वाकांक्षी निर्णय घेतला आहे. राज्यातील सर्व शेतकऱ्यांना केवळ एका रुपयात पीक विमा उपलब्ध करून देण्यात आला आहे. या निर्णयामुळे मोठ्या संख्येने शेतकऱ्यांनी पीक विम्याचा लाभ घेतला आहे. आता नैसर्गिक संकटात सापडलेल्या शेतकऱ्यांना या विम्याचा फायदा होणार आहे.
लाभार्थी जिल्हे
नुकसान भरपाई मिळणाऱ्या १३ जिल्ह्यांमध्ये अकोला, अहमदनगर, अमरावती, छत्रपती संभाजीनगर (औरंगाबाद), बुलढाणा, जळगाव, जालना, नाशिक, परभणी, पुणे, सांगली, सातारा आणि सोलापूर या जिल्ह्यांचा समावेश आहे. या जिल्ह्यांमधील प्रभावित तालुक्यांतील शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात नुकसान भरपाईची रक्कम थेट जमा केली जाणार आहे.
महाराष्ट्रातील शेतकरी नेहमीच नैसर्गिक आपत्तींशी झुंजत असतो. अतिवृष्टी, अवर्षण, दुष्काळ अशा विविध संकटांना तोंड देत त्याला शेती करावी लागते. अशा परिस्थितीत सरकारकडून मिळणारी मदत त्याच्यासाठी संजीवनी ठरते.
यंदाच्या खरीप हंगामात पावसाच्या लांबलेल्या खंडामुळे पिकांचे नुकसान झाले असले, तरी १३ जिल्ह्यांतील शेतकऱ्यांना लवकरच मिळणारी नुकसान भरपाई त्यांच्यासाठी दिलासादायक ठरणार आहे. तसेच एका रुपयात उपलब्ध करून दिलेल्या पीक विम्यामुळे अधिकाधिक शेतकरी या योजनेचा लाभ घेऊ शकले, हे निश्चितच स्वागतार्ह आहे.