Yellow alert rainfall महाराष्ट्रात परतीच्या पावसाने जोरदार हजेरी लावली आहे. पावसाने परतीचा प्रवास सुरू केला असला तरी, त्याच्या या परतीच्या प्रवासात राज्यभर मुसळधार पाऊस पडत आहे. रविवारपासून राज्यात पावसाने दमदार उपस्थिती दर्शवली असून, टप्प्याटप्प्याने राज्याच्या किनारपट्टी भागापासून ते मध्य महाराष्ट्र आणि पश्चिम महाराष्ट्रापर्यंत पावसाने जोरदार हजेरी लावली आहे. हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार, राज्यात सध्या पाऊस सक्रिय झाला असून, पुढील 24 तासांसाठी मुसळधार पावसाची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे.
पावसाचा यलो अलर्ट आणि रेड अलर्ट
हवामान विभागाने महाराष्ट्राच्या विविध भागांसाठी पावसाचे इशारे जारी केले आहेत. मध्य महाराष्ट्र, कोकण आणि मराठवाडा या भागांना पावसाचा यलो अलर्ट जारी करण्यात आला आहे. यलो अलर्टचा अर्थ असा की या भागांमध्ये मध्यम ते तीव्र स्वरूपाचा पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. नागरिकांनी सतर्क राहून आवश्यक ती काळजी घ्यावी, असे आवाहन प्रशासनाकडून करण्यात आले आहे.
दुसरीकडे, गोवा आणि लगतच्या कर्नाटक किनारपट्टी क्षेत्राला पावसाचा रेड अलर्ट जारी करण्यात आला आहे. रेड अलर्ट हा सर्वात गंभीर इशारा असून, याचा अर्थ असा की या भागांमध्ये अतिशय जोरदार पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. अशा परिस्थितीत पूर, भूस्खलन किंवा इतर नैसर्गिक आपत्तींचा धोका वाढतो. त्यामुळे स्थानिक प्रशासन आणि आपत्ती व्यवस्थापन यंत्रणा सज्ज राहणे आवश्यक आहे.
मुंबई आणि आसपासच्या भागांत वादळी पावसाचा इशारा
राज्याची राजधानी मुंबई आणि तिच्या आसपासच्या भागांनाही पावसाचा तडाखा बसण्याची शक्यता आहे. मुंबईसह ठाणे, पालघर, रत्नागिरी आणि सिंधुदुर्ग या जिल्ह्यांमध्ये वादळी पावसाचा इशारा देण्यात आला आहे. या भागांमध्ये जोरदार पाऊस पडण्यासोबतच वाऱ्याचा वेगही वाढण्याची शक्यता आहे. हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार, या भागांत सोसाट्याचा वारा वाहण्याची शक्यता असून, वाऱ्याचा वेग ताशी 30 ते 40 किलोमीटर इतका असू शकतो.
हे पण वाचा:
परतीचा पाऊस लांबणीवर 24 तासात या जिल्ह्यामध्ये होणार मुसळधार पाऊस पंजाबराव डख Heavy rain occur
मुंबई आणि उपनगरांमध्ये पावसामुळे दैनंदिन जनजीवन विस्कळीत होण्याची शक्यता आहे. वाहतूक कोंडी, रेल्वे वाहतुकीत विलंब, पाणी साचणे अशा समस्या निर्माण होऊ शकतात. मुंबई महानगरपालिका आणि इतर संबंधित यंत्रणांनी पावसाळी आपत्कालीन उपाययोजना सज्ज ठेवल्या आहेत. नागरिकांनाही सतर्क राहण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे.
पश्चिम महाराष्ट्रातील घाटमाथ्यावर ढगांची दाटी
पश्चिम महाराष्ट्रातील घाटमाथ्यावरही ढगांची दाटी असण्याचा इशारा हवामान विभागाने दिला आहे. या भागात देखील मुसळधार पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. घाटमाथ्यावरील रस्त्यांवर वाहतूक करताना विशेष काळजी घेण्याचे आवाहन प्रवाशांना करण्यात आले आहे. दृश्यमानता कमी असल्याने अपघाताची शक्यता वाढते. त्यामुळे वाहन चालकांनी सावधगिरीने वाहन चालवावे आणि शक्यतो रात्रीच्या वेळी प्रवास टाळावा, असे आवाहन पोलीस प्रशासनाकडून करण्यात आले आहे.
पावसाचे कारण: बंगालच्या उपसागरातील कमी दाबाचा पट्टा
सध्या राज्यात पडत असलेल्या पावसामागे बंगालच्या उपसागरातील वातावरणीय स्थिती कारणीभूत आहे. हवामान तज्ज्ञांच्या मते, सध्या मान्सूनचा प्रभाव असणारा कमी दाबाचा पट्टा निवळला असला तरी, बंगालच्या उपसागराच्या मध्यभागी चक्राकार वाऱ्यांची स्थिती निर्माण झाली आहे. या चक्राकार वाऱ्यांच्या स्थितीचे रूपांतर पुढील काही तासांमध्ये कमी दाबाच्या पट्ट्यामध्ये होण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे पाऊस पुन्हा सक्रिय होण्याचे संकेत मिळत आहेत.
कमी दाबाचा पट्टा निर्माण झाल्यामुळे त्या भागात हवेचा दाब कमी होतो आणि सभोवतालच्या भागातून हवा त्या ठिकाणी खेचली जाते. या प्रक्रियेत बाष्पयुक्त हवा वर उचलली जाते आणि तिचे रूपांतर पावसात होते. बंगालच्या उपसागरात निर्माण झालेल्या या कमी दाबाच्या पट्ट्यामुळे महाराष्ट्रासह पूर्व भारतातील अनेक राज्यांमध्ये पाऊस पडण्याची शक्यता आहे.
शेतीवर पावसाचा परिणाम
परतीच्या पावसाचा सर्वाधिक परिणाम शेतीवर होतो. या काळात अनेक पिके काढणीच्या अवस्थेत असतात. अशा वेळी झालेला अतिपाऊस पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान करू शकतो. विशेषतः कापूस, सोयाबीन, तूर, मूग आणि उडीद या पिकांना परतीच्या पावसाचा फटका बसू शकतो. शेतकऱ्यांनी काढणीस तयार असलेली पिके त्वरित काढून सुरक्षित ठिकाणी साठवणूक करावी, असा सल्ला कृषी विभागाकडून देण्यात आला आहे.
परतीच्या पावसामुळे फळपिकांचेही नुकसान होऊ शकते. द्राक्षे, डाळिंब, केळी यांसारख्या फळांच्या गुणवत्तेवर परिणाम होऊ शकतो. त्यामुळे फळबाग धारकांनीही योग्य ती काळजी घेणे आवश्यक आहे. पावसापासून संरक्षण करण्यासाठी प्लास्टिक आच्छादनाचा वापर, फळांना योग्य आधार देणे अशा उपाययोजना केल्या जाऊ शकतात.
पाणीसाठ्यावर सकारात्मक परिणाम
परतीच्या पावसामुळे राज्यातील पाणीसाठ्यावर मात्र सकारात्मक परिणाम होण्याची शक्यता आहे. यंदाच्या पावसाळ्यात जून-जुलै महिन्यांत चांगला पाऊस झाला होता. मात्र ऑगस्ट महिन्यात पावसाने ओढ दिल्यामुळे काही भागांत पाण्याची टंचाई जाणवू लागली होती. आता परतीच्या पावसामुळे धरणांमधील पाणीसाठा वाढण्यास मदत होईल. याचा फायदा पुढील उन्हाळ्यात होईल. शहरी भागातील पाणी पुरवठा आणि शेतीसाठी सिंचनाच्या दृष्टीने हा पाऊस महत्त्वाचा ठरणार आहे.
नागरिकांसाठी सूचना आणि सावधगिरीचे उपाय
हे पण वाचा:
येत्या काही तासात महाराष्ट्राला चक्रीवादळ धडकणार या जिल्ह्याना होणार परिणाम Monsoon alert
परतीच्या पावसाच्या पार्श्वभूमीवर नागरिकांनी काही सावधगिरीचे उपाय अंमलात आणणे गरजेचे आहे:
- अत्यावश्यक कामाशिवाय बाहेर पडणे टाळावे.
- वीज पुरवठा खंडित होण्याची शक्यता असल्याने कॅंडल, टॉर्च यांसारख्या पर्यायी व्यवस्था सज्ज ठेवाव्यात.
- मोबाईल फोन, लॅपटॉप इत्यादी उपकरणे चार्ज करून ठेवावीत.
- पावसाळी अतिवृष्टीमुळे साथीच्या रोगांचा प्रादुर्भाव वाढू शकतो. त्यामुळे आरोग्याची काळजी घ्यावी.
- पाणी साचलेल्या ठिकाणी जाणे टाळावे.
- वाहतूक करताना अतिशय काळजी घ्यावी. विशेषतः दुचाकीस्वारांनी हेल्मेट आणि रेनकोट वापरावा.
- घराच्या छतावरील गळती तातडीने दुरुस्त करावी.
- खाद्यपदार्थ झाकून ठेवावेत आणि स्वच्छ पाण्याचा वापर करावा.
शासकीय यंत्रणांची तयारी
राज्य सरकार आणि स्थानिक प्रशासन यांनी परतीच्या पावसाच्या पार्श्वभूमीवर सर्व आवश्यक तयारी केली आहे. जिल्हाधिकारी कार्यालये, महानगरपालिका, नगरपालिका यांना सतर्क राहण्याच्या सूचना देण्यात आल्या आहेत. आपत्कालीन परिस्थितीत तात्काळ मदत करण्यासाठी NDRF (National Disaster Response Force) च्या तुकड्या तैनात करण्यात आल्या आहेत.
