Post Office RD Scheme भारतीय पोस्ट ऑफिसच्या विविध बचत योजनांमध्ये आवर्ती ठेव योजना (Recurring Deposit Scheme) ही एक अत्यंत लोकप्रिय आणि शक्तिशाली योजना आहे. या योजनेमध्ये देशातील लाखो लोक नियमितपणे गुंतवणूक करतात. ग्रामीण भागापासून शहरी भागापर्यंत, गरीब ते श्रीमंत अशा सर्व स्तरांतील लोकांसाठी ही योजना उपयुक्त ठरते. या लेखात आपण या योजनेची सविस्तर माहिती घेऊया.
योजनेची वैशिष्ट्ये:
- न्यूनतम गुंतवणूक: या योजनेत केवळ 100 रुपयांपासून खाते उघडता येते.
- कमाल मर्यादा नाही: गुंतवणुकीच्या रकमेवर कोणतीही कमाल मर्यादा नाही.
- मुदत: 1 वर्षापासून 5 वर्षांपर्यंत
- व्याजदर: सध्या 6.7% वार्षिक
- एकाधिक खाती: एका व्यक्तीस एकापेक्षा जास्त खाती उघडता येतात.
- अल्पवयीन खाते: पालक आपल्या अल्पवयीन मुलांच्या नावे खाते उघडू शकतात.
लोकप्रियतेची कारणे:
- सुरक्षितता: सरकारी योजना असल्याने पूर्णपणे सुरक्षित
- नियमित बचत: दरमहा ठराविक रक्कम जमा करण्याची सवय लागते.
- लवचिकता: कमी रकमेपासून जास्त रकमेपर्यंत गुंतवणूक शक्य
- सर्वसमावेशकता: समाजातील सर्व स्तरांसाठी उपयुक्त
गुंतवणूक आणि परतावा: आवर्ती ठेव योजनेत नियमित गुंतवणूक केल्यास चांगला परतावा मिळतो. उदाहरणार्थ:
- दैनिक 100 रुपये बचत:
- एका महिन्यात: 3,000 रुपये
- 5 वर्षांत एकूण गुंतवणूक: 1,80,000 रुपये
- 6.7% व्याजदराने मिळणारे व्याज: 34,097 रुपये
- मुदत पूर्ण झाल्यावर एकूण रक्कम: 2,14,097 रुपये
- दरमहा 5,000 रुपये गुंतवणूक:
- 5 वर्षांत एकूण गुंतवणूक: 3,00,000 रुपये
- अंदाजे मिळणारे व्याज: 56,828 रुपये
- मुदत पूर्ण झाल्यावर एकूण रक्कम: 3,56,828 रुपये
योजनेचे फायदे:
- सुरक्षित गुंतवणूक: सरकारी हमी असल्याने पूर्णपणे सुरक्षित
- नियमित बचतीची सवय: दरमहा ठराविक रक्कम जमा करण्याची शिस्त लागते.
- आकर्षक व्याजदर: इतर बँकांच्या तुलनेत जास्त व्याजदर
- लवचिक मुदत: 1 ते 5 वर्षांपर्यंत निवडण्याची मुभा
- कर बचत: कलम 80C अंतर्गत कर सवलत
- सहज उपलब्धता: देशभरातील पोस्ट ऑफिसांमध्ये सुलभ
योजनेची प्रक्रिया:
- खाते उघडणे: जवळच्या पोस्ट ऑफिसमध्ये जाऊन आवश्यक कागदपत्रे सादर करून खाते उघडता येते.
- आवश्यक कागदपत्रे: ओळखपत्र, पत्ता पुरावा, फोटो इ.
- नियमित जमा: दरमहा ठरलेली रक्कम जमा करणे आवश्यक
- ऑनलाइन सुविधा: काही ठिकाणी ऑनलाइन पैसे जमा करण्याची सुविधा उपलब्ध
महत्त्वाच्या टिपा:
- व्याजदरात बदल: व्याजदर वेळोवेळी बदलू शकतो, त्यामुळे नवीनतम दर तपासणे महत्त्वाचे.
- मुदतपूर्व काढणे: आवश्यकता असल्यास मुदतपूर्व पैसे काढता येतात, परंतु त्यावर काही नियम लागू होतात.
- खाते बंद करणे: खाते बंद करण्यासाठी विशिष्ट प्रक्रिया अनुसरावी लागते.
- नामनिर्देशन: खाते उघडताना नामनिर्देशन करणे महत्त्वाचे आहे.
पोस्ट ऑफिसची आवर्ती ठेव योजना ही लहान बचतदारांसाठी एक उत्तम पर्याय आहे. नियमित बचतीची सवय लावून भविष्यासाठी एक मोठी रक्कम जमा करण्यास ही योजना मदत करते. सुरक्षितता, आकर्षक व्याजदर आणि कर बचतीच्या फायद्यांमुळे ही योजना विशेषतः मध्यमवर्गीय आणि कमी उत्पन्न गटातील लोकांसाठी अतिशय उपयुक्त ठरते.
