land since 1956 original owner जमीन खरेदी-विक्री हा एक महत्त्वाचा आर्थिक व्यवहार आहे. या प्रक्रियेत सर्वात महत्त्वाचा दस्तऐवज म्हणजे खरेदीखत. आज आपण या खरेदीखताबद्दल आणि त्याची ऑनलाइन नोंदणी कशी करावी याबद्दल सविस्तर माहिती घेणार आहोत.
खरेदीखत म्हणजे काय?
खरेदीखत हा जमिनीच्या मालकीचा प्रथम व प्रमुख पुरावा असतो. या दस्तऐवजात खालील महत्त्वाची माहिती समाविष्ट असते:
- जमीन विक्री करणारी व्यक्ती (विक्रेता) आणि जमीन खरेदी करणारी व्यक्ती (खरेदीदार) यांची नावे
- जमीन व्यवहाराची तारीख
- विक्री केलेल्या जमिनीचे क्षेत्रफळ
- जमिनीच्या मोबदल्यात दिलेली रक्कम
हा दस्तऐवज कायदेशीरदृष्ट्या अत्यंत महत्त्वाचा असून, जमिनीच्या मालकी हक्काचा तो प्राथमिक पुरावा मानला जातो.
ऑनलाइन खरेदीखत नोंदणी प्रक्रिया
आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या युगात, महाराष्ट्र सरकारने नागरिकांच्या सोयीसाठी खरेदीखत नोंदणीची ऑनलाइन सुविधा उपलब्ध करून दिली आहे. 1985 पासूनचे खरेदीखत आता घरबसल्या काही मिनिटांत ऑनलाइन पाहता येतात. या प्रक्रियेची सविस्तर माहिती पुढीलप्रमाणे:
1. महाराष्ट्र सरकारच्या वेबसाइटवर जा
सर्वप्रथम, महाराष्ट्र सरकारच्या नोंदणी व मुद्रांक विभागाच्या अधिकृत वेबसाइटवर जा. या वेबसाइटवर तुम्हाला “ऑनलाइन सर्व्हिसेस” नावाचा एक पर्याय दिसेल.
2. योग्य पर्याय निवडा
वेबसाइटवर “ऑनलाइन सर्व्हिसेस” अंतर्गत विविध पर्याय असतील. यातील 2.2 हा पर्याय सध्या देखभालीखाली असल्याने, इतर उपलब्ध पर्यायांपैकी योग्य तो निवडा.
3. सूचना वाचा आणि पुढे जा
निवडलेल्या पर्यायानंतर एक नवीन पृष्ठ उघडेल, ज्यावर शोध कसा करावा याच्या सूचना असतील. या सूचना काळजीपूर्वक वाचा आणि त्यानंतर पुढे जा.
4. शोध पर्याय निवडा
आता तुम्हाला दोन प्रमुख पर्याय दिसतील:
- मिळकत शोध
- दस्त शोध
तुमच्या गरजेनुसार योग्य पर्याय निवडा. जमिनीच्या रेकॉर्डसाठी “मिळकत शोध” हा पर्याय निवडणे योग्य ठरेल.
5. प्रदेश निवडा
पुढील पायरीत तुम्हाला प्रदेश निवडायचा आहे. तीन पर्याय असतील:
- मुंबई
- उर्वरित महाराष्ट्र
- उर्वरित महाराष्ट्रातील विशिष्ट भाग
सर्वसाधारणपणे, ग्रामीण भागातील जमिनीसाठी “उर्वरित महाराष्ट्र” हा पर्याय निवडणे योग्य ठरेल.
6. वर्ष निवडा
आता तुम्हाला ज्या वर्षाचा रेकॉर्ड हवा आहे ते वर्ष निवडायचे आहे. लक्षात घ्या की या वेबसाइटवर 1985 पासूनचे खरेदीखत उपलब्ध आहेत.
हे पण वाचा:
या 11 जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांचे सरसगट कर्जमाफ शिंदे फडणवीस सरकारची मोठी घोषणा Shinde Fadnavis loan waiver
7. जिल्हा आणि तालुका निवडा
पुढील पायरीत तुम्हाला जिल्हा आणि तालुका निवडायचा आहे. ड्रॉपडाउन मेनूमधून योग्य पर्याय निवडा.
8. मिळकत क्रमांक टाका
यानंतर तुम्हाला मिळकत क्रमांक टाकायचा आहे. इथे तुम्ही खालीलपैकी कोणताही एक क्रमांक टाकू शकता:
- सर्वे नंबर
- सीटीएस नंबर
- मिळकत नंबर
- गट नंबर
- प्लॉट नंबर
जो क्रमांक तुमच्याकडे उपलब्ध आहे तो टाका.
हे पण वाचा:
राशन कार्ड धारकांना मिळणार दरमहा 9000 हजार रुपये पहा तुम्ही आहेत का पात्र Ration card 9000
9. कॅप्चा कोड टाका
सुरक्षिततेसाठी, वेबसाइटवर दाखवलेला कॅप्चा कोड टाकणे आवश्यक आहे. हा कोड काळजीपूर्वक वाचा आणि दिलेल्या बॉक्समध्ये टाका.
10. शोधा बटणावर क्लिक करा
सर्व माहिती भरल्यानंतर “शोधा” किंवा “सर्च” या बटणावर क्लिक करा.
नाव-आधारित शोध
जर तुमच्याकडे मिळकत क्रमांक नसेल, तर चिंता करू नका. तुम्ही नावावरून देखील शोध घेऊ शकता. यासाठी:
हे पण वाचा:
खरीप रब्बी पीक विमा शेतकऱ्यांच्या खात्यात उद्या जमा हेक्टरी मिळणार 24000 हजार रुपये Rabi crop insurance
- “पर्याय” बटणावर क्लिक करा.
- नाव टाकण्यासाठीचा पर्याय निवडा.
- संबंधित व्यक्तीचे नाव टाका.
- “शोधा” बटणावर क्लिक करा.
महत्त्वाची टीप
ही ऑनलाइन सेवा वापरताना काही गोष्टी लक्षात ठेवा:
- माहितीची गोपनीयता: या सेवेद्वारे मिळालेली माहिती केवळ वैयक्तिक वापरासाठी आहे. त्याचा गैरवापर करणे कायदेशीर गुन्हा ठरू शकतो.
- अचूकता: जरी ही प्रणाली अत्याधुनिक असली तरी कधीकधी त्यात त्रुटी असू शकतात. महत्त्वाच्या निर्णयांसाठी नेहमी मूळ कागदपत्रे तपासा.
- तांत्रिक अडचणी: कधीकधी सर्व्हरवरील ताण किंवा इंटरनेट कनेक्टिव्हिटीमुळे सेवा मंद किंवा अनुपलब्ध असू शकते. अशा परिस्थितीत थोडा वेळ थांबून पुन्हा प्रयत्न करा.
- अद्ययावत माहिती: जरी 1985 पासूनचे रेकॉर्ड उपलब्ध असले तरी नवीन व्यवहारांची नोंद होण्यास काही वेळ लागू शकतो. अलीकडील व्यवहारांसाठी संबंधित कार्यालयाशी संपर्क साधा.
जमीन खरेदी-विक्रीच्या व्यवहारात खरेदीखत हा अत्यंत महत्त्वाचा दस्तऐवज आहे. महाराष्ट्र सरकारने उपलब्ध करून दिलेली ऑनलाइन सेवा ही नागरिकांसाठी एक मोठी सुविधा आहे. या सेवेमुळे वेळ आणि पैशांची बचत होते, तसेच प्रक्रिया पारदर्शक होते.
या डिजिटल सुविधेचा वापर करताना काळजी घेणे महत्त्वाचे आहे. मिळालेली माहिती नेहमी मूळ दस्तऐवजांशी पडताळून पाहणे आवश्यक आहे. कोणत्याही शंका असल्यास, स्थानिक महसूल कार्यालय किंवा वकिलांचा सल्ला घेणे योग्य ठरेल.
अशा प्रकारे, तंत्रज्ञान आणि पारंपरिक पद्धतींचा समतोल साधून, आपण जमीन व्यवहारांमध्ये अधिक सुरक्षितता आणि कार्यक्षमता आणू शकतो. ही ऑनलाइन सेवा हे एक पाऊल आहे ज्यामुळे भविष्यात जमीन व्यवहार अधिक सुलभ, पारदर्शक आणि विश्वासार्ह होतील.