get 3 free gas cylinders per महाराष्ट्र सरकारने अलीकडेच “मुख्यमंत्री अन्नपूर्णा योजना” ही नवीन योजना जाहीर केली आहे. या योजनेंतर्गत राज्यातील महिलांना वर्षभरात तीन मोफत गॅस सिलेंडर देण्यात येणार आहेत. ही योजना गरीब आणि मध्यमवर्गीय महिलांसाठी लाभदायक ठरणार आहे. या लेखात आपण या योजनेची सविस्तर माहिती, पात्रता निकष आणि अंमलबजावणीबद्दल जाणून घेऊया.
योजनेची पार्श्वभूमी: महाराष्ट्रात येत्या काळात विधानसभा निवडणुका होणार आहेत. या पार्श्वभूमीवर राज्य सरकारने महिलांसाठी ही महत्त्वाकांक्षी योजना आणली आहे. सध्या केंद्र सरकारच्या प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजनेंतर्गत गरीब महिलांना वार्षिक ३०० रुपयांचे अनुदान दिले जात आहे. या पुढे जाऊन महाराष्ट्र सरकारने वर्षभरात तीन मोफत गॅस सिलेंडर देण्याचा निर्णय घेतला आहे.
योजनेची ठळक वैशिष्ट्ये: १. वर्षभरात तीन मोफत गॅस सिलेंडर २. गॅस कनेक्शन असलेल्या महिलांसाठी लाभ ३. केंद्र सरकारच्या अनुदानाव्यतिरिक्त अतिरिक्त लाभ ४. थेट लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात रक्कम हस्तांतरण
पात्रता: “मुख्यमंत्री अन्नपूर्णा योजने”चा लाभ घेण्यासाठी काही निकष ठरवण्यात आले आहेत: १. गॅस कनेक्शन ज्या महिलेच्या नावावर आहे तिलाच लाभ मिळेल. २. “मुख्यमंत्री लाडकी बहीण” योजनेचा लाभ घेणाऱ्या कुटुंबातील एका सदस्याला हा लाभ मिळेल. ३. १ जुलै २०२४ पूर्वी जारी झालेल्या शिधापत्रिकाधारकांनाच या योजनेचा लाभ मिळेल.
अंमलबजावणी प्रक्रिया: राज्य सरकारने अन्न, नागरी पुरवठा आणि ग्राहक संरक्षण विभागाला या योजनेची अंमलबजावणी करण्याचे आदेश दिले आहेत. योजनेची अंमलबजावणी लवकरच सुरू होणार आहे. लाभार्थ्यांना मिळणारी रक्कम थेट त्यांच्या बँक खात्यात जमा केली जाईल.
“मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजना” आणि तिचे महत्त्व: “मुख्यमंत्री अन्नपूर्णा योजने”सोबतच महाराष्ट्र सरकारने “मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजना” ही देखील सुरू केली आहे. या योजनेंतर्गत गरीब महिलांना दर महिन्याला १५०० रुपये दिले जातील. या दोन्ही योजना एकत्रितपणे महिलांच्या आर्थिक सबलीकरणासाठी महत्त्वपूर्ण ठरणार आहेत.
केंद्र सरकारची उज्ज्वला योजना: केंद्र सरकारने २०१६ साली प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजना सुरू केली होती. या योजनेंतर्गत आतापर्यंत देशभरातील ९ कोटींहून अधिक महिला लाभार्थी झाल्या आहेत. त्यांना प्रति सिलेंडर ३०० रुपये अनुदान मिळत आहे. ही योजना पुढील ३१ मार्च २०२५ पर्यंत सुरू राहणार आहे.
योजनेचे संभाव्य परिणाम: १. महिलांच्या आर्थिक सबलीकरणात वाढ २. स्वयंपाकघरातील खर्चात बचत ३. स्वच्छ इंधनाचा वापर वाढून पर्यावरण संरक्षणास मदत ४. ग्रामीण भागातील महिलांच्या आरोग्यात सुधारणा
आव्हाने आणि समस्या: १. योजनेची अंमलबजावणी योग्यरित्या होणे २. लाभार्थ्यांपर्यंत योजनेची माहिती पोहोचवणे ३. बनावट लाभार्थ्यांना रोखणे ४. योजनेसाठी आवश्यक निधीची उपलब्धता
हे पण वाचा:
ई-श्रम कार्ड धारकांच्या बँक खात्यात 3000 रुपये जमा होण्यास सुरुवात आत्ताच पहा यादी e-shram card holders
महाराष्ट्र सरकारची “मुख्यमंत्री अन्नपूर्णा योजना” ही महिलांच्या सबलीकरणासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. विधानसभा निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर आणलेली ही योजना राजकीय दृष्ट्या महत्त्वाची असली तरी त्याचबरोबर समाजातील गरीब आणि मध्यमवर्गीय महिलांसाठी आर्थिक दृष्ट्या फायदेशीर ठरणार आहे.
या योजनेमुळे महिलांच्या दैनंदिन जीवनात सकारात्मक बदल होण्याची अपेक्षा आहे. मात्र, योजनेची यशस्वी अंमलबजावणी आणि त्याचे दीर्घकालीन परिणाम हे महत्त्वाचे आव्हान राहणार आहे.
