drop in petrol diesel price कच्च्या तेलाच्या किमतींमध्ये सातत्याने होणारे बदल हे जागतिक अर्थव्यवस्थेचे एक महत्त्वाचे लक्षण आहे. सध्याच्या परिस्थितीत, आंतरराष्ट्रीय बाजारात कच्च्या तेलाच्या किमती वाढताना दिसत आहेत. तथापि, या किमती अजूनही प्रति बॅरल $90 च्या खाली आहेत, जे एक महत्त्वाचे मूल्य निर्देशांक मानले जाते.
सोमवारी सकाळी 6 वाजताच्या आकडेवारीनुसार, डब्ल्यूटीआय क्रूड प्रति बॅरल $86.39 वर व्यवहार करत होते. याचबरोबर, ब्रेंट क्रूडची किंमत प्रति बॅरल $88.13 पर्यंत पोहोचली होती. या किमतींचा थेट परिणाम भारतासह अनेक देशांमधील पेट्रोल आणि डिझेलच्या किरकोळ किमतींवर होतो.
भारतातील पेट्रोल-डिझेल दर निर्धारण प्रक्रिया
भारतात पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमती ठरवण्याची प्रक्रिया गुंतागुंतीची आहे. देशातील तेल विपणन कंपन्या दररोज सकाळी 6 वाजता इंधनाचे दर सुधारित करतात. हे धोरण जून 2017 पासून अंमलात आणले गेले आहे. यापूर्वी, दर 15 दिवसांनी सुधारित केले जात होते.
या प्रक्रियेमुळे भारतीय बाजारपेठेत आंतरराष्ट्रीय कच्च्या तेलाच्या किमतींचा प्रभाव लवकर दिसून येतो. परिणामी, देशातील विविध राज्यांमध्ये पेट्रोल आणि डिझेलच्या दरात दैनंदिन चढउतार पाहायला मिळतात.
प्रमुख राज्यांमधील दरांचे विश्लेषण
राजस्थान: राजस्थानमध्ये पेट्रोल आणि डिझेलच्या दरात मोठी घट नोंदवली गेली आहे. येथे पेट्रोल 93 पैसे तर डिझेल 84 पैसे प्रति लिटरने स्वस्त झाले आहे. ही घट ग्राहकांसाठी दिलासादायक असली तरी, राज्य सरकारच्या महसुलावर याचा विपरीत परिणाम होऊ शकतो.
महाराष्ट्र: महाराष्ट्रातही इंधनाच्या किमतींमध्ये घट झाली आहे. येथे पेट्रोल 89 पैशांनी तर डिझेल 84 पैशांनी स्वस्त झाले आहे. राज्यातील वाहतूक व्यवसाय आणि उद्योगांसाठी ही बातमी सकारात्मक आहे.
बिहार, हरियाणा आणि जम्मू-काश्मीर: या राज्यांमध्येही पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमतींमध्ये घसरण दिसून येत आहे. ही घट सर्वसामान्य नागरिकांच्या दैनंदिन खर्चावर सकारात्मक प्रभाव टाकू शकते.
हे पण वाचा:
ई-श्रम कार्ड धारकांच्या बँक खात्यात 3000 रुपये जमा होण्यास सुरुवात आत्ताच पहा यादी e-shram card holders
उत्तर प्रदेश: उत्तर प्रदेशमध्ये मात्र विपरीत चित्र दिसत आहे. येथे पेट्रोल आणि डिझेल दोन्हीच्या किमतींमध्ये 27 पैशांची वाढ झाली आहे. ही वाढ राज्यातील वाहतूक खर्च आणि उत्पादन खर्चावर परिणाम करू शकते.
प्रमुख महानगरांमधील इंधन दरांचा आढावा
दिल्ली: राजधानी दिल्लीत पेट्रोलची किंमत 96.72 रुपये प्रति लिटर तर डिझेलची किंमत 89.62 रुपये प्रति लिटर आहे. दिल्लीतील किमती देशातील इतर भागांसाठी एक निर्देशांक म्हणून काम करतात.
मुंबई: देशाची आर्थिक राजधानी मानल्या जाणाऱ्या मुंबईत पेट्रोलची किंमत 106.31 रुपये तर डिझेलची किंमत 94.27 रुपये प्रति लिटर आहे. मुंबईतील उच्च किमती शहराच्या महागाईशी निगडित आहेत.
कोलकाता: पूर्व भारताच्या प्रमुख शहरात पेट्रोलची किंमत 106.03 रुपये तर डिझेलची किंमत 92.76 रुपये प्रति लिटर आहे. कोलकात्यातील किमती पश्चिम बंगाल आणि पूर्वोत्तर राज्यांसाठी महत्त्वाच्या आहेत.
चेन्नई: दक्षिण भारताच्या या महत्त्वाच्या शहरात पेट्रोलची किंमत 102.47 रुपये तर डिझेलची किंमत 94.34 रुपये प्रति लिटर आहे. चेन्नईतील किमती दक्षिण भारतातील इतर राज्यांसाठी मार्गदर्शक ठरतात.
हे पण वाचा:
पीक विम्याचे पैसे शेतकऱ्यांच्या खात्यावर या दिवशी जमा -धनंजय मुंडेंची घोषणा Crop insurance money
इतर महत्त्वाच्या शहरांमधील दर
नोएडा: दिल्लीच्या उपनगरात पेट्रोलची किंमत 97 रुपये तर डिझेलची किंमत 90.14 रुपये प्रति लिटर आहे. नोएडातील किमती उत्तर प्रदेशातील इतर शहरांपेक्षा काहीशा वेगळ्या आहेत.
गाझियाबाद: या औद्योगिक शहरात पेट्रोलची किंमत 96.58 रुपये तर डिझेलची किंमत 89.75 रुपये प्रति लिटर आहे. गाझियाबादमधील किमती स्थानिक उद्योगांवर प्रभाव टाकू शकतात.
लखनऊ: उत्तर प्रदेशच्या राजधानीत पेट्रोलची किंमत 96.57 रुपये तर डिझेलची किंमत 89.76 रुपये प्रति लिटर आहे. लखनऊमधील किमती राज्यातील इतर शहरांसाठी निर्देशक ठरतात.
पाटणा: बिहारच्या राजधानीत पेट्रोलची किंमत 107.24 रुपये तर डिझेलची किंमत 94.04 रुपये प्रति लिटर आहे. पाटण्यातील उच्च किमती राज्यातील वाहतूक खर्चावर परिणाम करू शकतात.
पोर्ट ब्लेअर: अंदमान आणि निकोबार बेटांच्या राजधानीत पेट्रोलची किंमत 84.10 रुपये तर डिझेलची किंमत 79.74 रुपये प्रति लिटर आहे. या द्वीपसमूहातील किमती मुख्य भूमीपेक्षा कमी असल्याचे दिसते.
पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमतींमधील या चढउतारांचा परिणाम केवळ वाहन चालकांपुरताच मर्यादित नाही. त्याचा प्रभाव संपूर्ण अर्थव्यवस्थेवर पडतो. वाहतूक खर्च, उत्पादन खर्च आणि ग्राहक वस्तूंच्या किमतींवर याचा थेट परिणाम होतो. त्यामुळे सरकार आणि तेल कंपन्यांनी इंधन दर निर्धारणाबाबत संतुलित धोरण स्वीकारणे आवश्यक आहे