Crop insurance डिसेंबरच्या पहिल्या आठवड्यात राज्यभरातील सुमारे १.४१ लाख शेतकऱ्यांना प्रधानमंत्री फसल विमा योजना (PMFBY) अंतर्गत नुकसान भरपाई मिळण्याची तयारी आहे. यामध्ये ज्या शेतकऱ्यांनी यावर्षी पीक विमा घेतला आहे, त्यांचा समावेश आहे. विमा कंपन्या डिसेंबरच्या पहिल्या आठवड्यात थेट शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात नुकसान भरपाईची रक्कम जमा करतील.
२. अतिवृष्टी आणि पुरामुळे झालेले नुकसान यावर्षी राज्यातील अनेक भागांमध्ये अतिवृष्टी आणि पुरामुळे मोठ्या प्रमाणावर पिकांचे नुकसान झाले आहे. राज्य सरकारने या घटनांना नैसर्गिक आपत्ती म्हणून घोषित केले होते. सर्व क्षेत्रांमधील पाण्याच्या साचण्यामुळे बहुतांश उभ्या पिकांचे एकूण नुकसान झाले आहे.
ज्या भागांमध्ये भातपिक प्रमुख असते, तेथील शेतकऱ्यांचे सर्वाधिक नुकसान झाले. अनेक शेतकऱ्यांचे भातपिक पूर्णपणे वाहून गेले. पुरामुळे ओसरल्यानंतर काही शेतकऱ्यांनी भाताची पुनर्लागवड केली. परंतु त्यांनी वेगवेगळ्या कालावधीत ही पुनर्लागवड केल्याने, त्यांना विमा दाव्याच्या वेगवेगळ्या प्रकारांचा लाभ मिळण्याची शक्यता आहे.
३. विमा दाव्यांचा वेग
ज्या शेतकऱ्यांनी यावर्षी पीक विमा घेतला आहे, त्यांच्यासाठी विमा कंपन्या डिसेंबरच्या पहिल्या आठवड्यापर्यंत दाव्याची रक्कम थेट त्यांच्या बँक खात्यात जमा करतील. या उपायाचा शेतकऱ्यांना मोठा दिलासा होईल. अप्रत्याशित हवामानाच्या घटनांमुळे यावर्षी मोठ्या प्रमाणावर नुकसान झालेल्या शेतकर्यांना डिसेंबरच्या सुरुवातीस मिळणारी ही रक्कम एक महत्त्वाचा मार्गदर्शक उपाय ठरेल.
१६-३० नोव्हेंबर दरम्यान देशभरातील शेतकऱ्यांनी पीक कापण्याचे मोठ्या प्रमाणावर प्रयोग पूर्ण केले. या कालावधीत ज्या शेतकऱ्यांनी पीक विमा घेतला होता, त्यांच्यासाठी विमा कंपन्या अद्याप दाव्यांची प्रक्रिया सुरू करत आहेत. या दाव्याची रक्कम त्यांच्या बँक खात्यात थेट जमा होईल.
४. विमा नसलेल्या शेतकऱ्यांना मदत
ज्या शेतकऱ्यांनी पीक विमा काढला नाही परंतु नुकसान झाले आहे, त्यांनाही पीक नुकसान भरपाई म्हणून शासनाकडून आर्थिक मदत मिळेल. या शेतकऱ्यांना प्रति एकर १५,०००/- रुपये मदत दिली जाईल. ही मदत शासनाकडून प्रत्यक्षात शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा केली जाईल.
समग्र पाहता, यावर्षी मोठ्या प्रमाणात नुकसान झालेल्या शेतकऱ्यांना डिसेंबरच्या सुरुवातीस मिळणाऱ्या नुकसान भरपाईची रक्कम मोठा दिलासा असेल. अप्रत्याशित घटनांमुळे झालेल्या नुकसानाचा बोज शेतकऱ्यांच्या खांद्यावरून उतरवण्यासाठी हा उपाय प्रभावी ठरेल.
चालू वर्षात राज्यात मोठ्या प्रमाणावर झालेली नैसर्गिक आपत्ती आणि त्याचा शेतकऱ्यांवरील परिणाम हा मोठा विषय आहे. यावर उपाय म्हणून पीक विमा योजनेचा लाभ मिळणे हा समग्र शेतकरी समाजाला मोठा दिलासा देईल. तसेच, विमा नसलेल्या शेतकऱ्यांनाही शासनाकडून मदत मिळणार असल्याने, ते या संकटातून बाहेर येण्यास मदत होईल.
