nuksan bharpai सप्टेंबर महिन्याच्या पहिल्या आठवड्यात झालेल्या अतिवृष्टीने जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना मोठा फटका बसला आहे. या नैसर्गिक आपत्तीमुळे १ लाख ५६ हजार ४२९ हेक्टर क्षेत्रावरील खरीप पिकांसह फळपिकांचे प्रचंड नुकसान झाले आहे. या नुकसानीचा आर्थिक भार २ लाख ५७ हजार ३०५ शेतकऱ्यांवर पडला असून, त्यांना मदत देण्यासाठी तब्बल २३४ कोटी रुपयांचा निधी लागणार असल्याचे स्पष्ट झाले आहे.
नुकसानीचे विदारक चित्र:
जिल्हा प्रशासनाने केलेल्या पाहणीनुसार, अतिवृष्टीमुळे १ लाख ४६ हजार ८३८ हेक्टरवरील जिरायती क्षेत्रावरील पिकांचे ३३ टक्क्यांपेक्षा अधिक नुकसान झाले आहे. यासोबतच २२ हेक्टरवरील बागायत क्षेत्र आणि ९ हजार ५६८ हेक्टरवरील फळपिकांनाही मोठा फटका बसला आहे. एकूण १ लाख ५६ हजार ४२९ हेक्टर क्षेत्र बाधित झाले असून, यामध्ये खरीप पिके, फळपिके आणि बागायती क्षेत्राचा समावेश आहे.
हे पण वाचा:
सरकार मुलींना आणि महिलांना देत आहे मोफत स्कुटी पहा कोणाला मिळणार लाभ free scooties to girls
नुकसानभरपाईसाठी आवश्यक निधी:
जिल्हा प्रशासनाच्या अंदाजानुसार, या नुकसानीची भरपाई देण्यासाठी एकूण २३४ कोटी रुपयांचा निधी लागणार आहे. यामध्ये जिरायत क्षेत्रातील नुकसानभरपाईसाठी १९९ कोटी ७० लाख रुपये, बागायत क्षेत्रासाठी ५ लाख ९४ हजार रुपये आणि फळपीक क्षेत्रासाठी ३४ कोटी ४४ लाख ७६ हजार ४४० रुपयांचा समावेश आहे. ही रक्कम शेतकऱ्यांना त्यांच्या नुकसानीच्या प्रमाणात वितरित करण्यात येणार आहे.
तालुकानिहाय नुकसानीचे चित्र:
हे पण वाचा:
दुचाकी चालकांना उद्यापासून बसणार 20,000 रुपयांचा दंड पहा नवीन नियम लागू two-wheeler drivers
जिल्ह्यातील विविध तालुक्यांमध्ये झालेल्या नुकसानीचे चित्र पाहता, सिल्लोड तालुक्यातील परिस्थिती सर्वाधिक गंभीर दिसून येते. येथे ७९,१२० शेतकऱ्यांचे ५०,१४७ हेक्टर क्षेत्र बाधित झाले असून, त्यांना मदत देण्यासाठी ६८ कोटी रुपयांची गरज आहे. त्यानंतर पैठण तालुक्यात ९४,१५५ शेतकऱ्यांचे ५०,७९० हेक्टर क्षेत्र बाधित झाले असून, येथे ७१ कोटी रुपयांच्या निधीची आवश्यकता आहे.
गंगापूर तालुक्यात ३०,७६१ शेतकऱ्यांचे २२,४८९ हेक्टर क्षेत्र बाधित झाले असून, त्यांना ३१ कोटी रुपयांची मदत लागणार आहे. सोयगाव तालुक्यात ३२,९८८ शेतकऱ्यांचे १९,४८९.१७ हेक्टर क्षेत्र बाधित झाले असून, येथे २६ कोटी रुपयांच्या निधीची गरज आहे.
छत्रपती संभाजीनगर तालुक्यात ५,०४९ शेतकऱ्यांचे ४,२९६.७९ हेक्टर क्षेत्र बाधित झाले असून, त्यांना १५ कोटी रुपयांची मदत लागणार आहे. खुलताबाद तालुक्यात १२,५५१ शेतकऱ्यांचे ८,३४६ हेक्टर क्षेत्र बाधित झाले असून, येथे ११ कोटी रुपयांच्या निधीची आवश्यकता आहे.
कन्नड तालुक्यात २,५७६ शेतकऱ्यांचे ८०२ हेक्टर क्षेत्र बाधित झाले असून, त्यांना ११ कोटी रुपयांची मदत लागणार आहे. फुलंब्री तालुक्यात १०५ शेतकऱ्यांचे ६९.०७ हेक्टर क्षेत्र बाधित झाले असून, येथे ९३ लाख रुपयांच्या निधीची गरज आहे.
प्रशासनाची कार्यवाही:
या गंभीर परिस्थितीचा आढावा घेत जिल्हा प्रशासनाने तातडीने कारवाई सुरू केली आहे. नुकसानीचे पंचनामे पूर्ण करण्यात आले असून, याबाबतचा सविस्तर अहवाल विभागीय आयुक्तांना सादर करण्यात आला आहे. आता मराठवाड्यातील अन्य जिल्ह्यांतील प्राप्त अहवाल एकत्रित करून नुकसानभरपाईसाठी निधी मागणीचा एकत्रित अहवाल राज्य शासनाकडे सादर केला जाणार आहे.
हे पण वाचा:
मुख्यमंत्री वयोश्री योजणीअंतर्गत जेष्ठ नागरिकांना मिळणार दरमहा 3000 रुपये Chief Minister’s Vyoshree Yojana
अतिवृष्टीमुळे शेतकऱ्यांसमोर अनेक आव्हाने उभी राहिली आहेत. पिकांच्या नुकसानीमुळे त्यांच्या उत्पन्नावर मोठा परिणाम होणार आहे. अनेक शेतकऱ्यांनी कर्ज घेऊन पेरणी केली होती, आता त्यांच्यासमोर कर्जफेडीचे संकट उभे राहिले आहे. शिवाय, पुढील हंगामासाठी बियाणे, खते आणि इतर साहित्य खरेदी करण्यासाठी त्यांच्याकडे पुरेसे भांडवल उपलब्ध नसण्याची शक्यता आहे.
या परिस्थितीत शेतकऱ्यांना तातडीने मदत मिळणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. नुकसानभरपाईची रक्कम लवकरात लवकर शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा होणे आवश्यक आहे. याशिवाय, पुढील हंगामासाठी सवलतीच्या दरात बियाणे, खते आणि कीटकनाशके उपलब्ध करून देणे, कर्जमाफी किंवा कर्ज पुनर्गठन यासारख्या उपाययोजना करणे गरजेचे आहे. शेतकऱ्यांना पीक विमा योजनेचा लाभ मिळवून देण्यासाठी प्रशासनाने विशेष प्रयत्न करणे आवश्यक आहे.
या घटनेवरून असे स्पष्ट होते की, हवामान बदलाच्या प्रभावामुळे अशा नैसर्गिक आपत्तींचे प्रमाण वाढत आहे. त्यामुळे अशा परिस्थितीला तोंड देण्यासाठी दीर्घकालीन उपाययोजना आखणे गरजेचे आहे. यामध्ये पाणी साठवण क्षमता वाढवणे, शेतीच्या पद्धतींमध्ये बदल करणे, दुष्काळ प्रतिरोधक पिकांचा वापर वाढवणे, आधुनिक सिंचन पद्धतींचा अवलंब करणे यांसारख्या उपायांचा समावेश असू शकतो.
सप्टेंबर महिन्यातील अतिवृष्टीने जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांवर मोठे संकट ओढवले आहे. सुमारे २ लाख ५७ हजार शेतकऱ्यांचे १ लाख ५६ हजार हेक्टरपेक्षा अधिक क्षेत्र बाधित झाले असून, त्यांना मदत देण्यासाठी २३४ कोटी रुपयांची गरज आहे. या परिस्थितीत शासन आणि प्रशासनाने तातडीने पावले उचलून शेतकऱ्यांना दिलासा देणे आवश्यक आहे.